In de architectuurwereld is het altijd boeiend wanneer een bureau na vele jaren terugkeert naar een plek waar het al een project heeft gerealiseerd. En zeker wanneer deze terugkeer een installatie omvat die de oude aanvult. Dit is bijvoorbeeld het geval bij het Biodiversiteit-Ontdekkingscentrum in Beautour, waar Guinée*Potin, een architectuuragentschap uit Nantes, zonet De Buitengewone Moestuin heeft voltooid.
© Stéphane Chalmeau
Tien jaar zijn verstreken sinds de bouw van het Biodiversiteit-Ontdekkingscentrum, dat in 2013 door Guinée*Potin werd gerealiseerd. Een avant-gardistisch project waar vaak over gesproken wordt en dat nog steeds belangstelling blijft trekken. Men dacht dat dit project al voltooid was, maar nu zien we dat er een nieuw element de puzzel heeft vervolledigd. Het nieuwe deel, dat “De Buitengewone Moestuin” (Le Potager Extraordinaire) werd gedoopt, is een ambitieus programma dat bestaat uit een educatieve en operationele boerderij, serres, en een parcours van meer dan zeven hectare. Allemaal troeven die een reeds populaire site nog verder verrijken.
© Stéphane Chalmeau
© Le Potager Extraordinaire
Een verrassend project
Het project heeft de ambitie om het Biodiversiteit-Ontdekkingscentrum van Beautour te transformeren. De ontwikkeling ervan tot een educatief en recreatiepark rond het thema planten werd in de zomer van 2023 voor het publiek geopend. Zo werd “De Buitengewone Moestuin” geboren, een project dat even verrassend is als de naam doet vermoeden. Ondanks alles is het inderdaad een tastbaar, nuttig, praktisch en speels ontwerp geworden, dat wordt gekenmerkt door de installatie van een educatieve boerderij, serres en een parcours van zeven hectare. Het is een omvangrijk programma voor een groot cultureel doel.
© Stéphane Chalmeau
© Stéphane Chalmeau
Speciaal ontworpen voor de site
Het project werd speciaal ontworpen voor de site van Beautour. De architecten waren zich bewust van de verschillende topografische en kwalitatieve uitdagingen die eigen waren aan de locatie. Ze hebben dan ook gekozen voor een gevoelige architectuur die het perceel op verfijnde wijze opneemt, en op briljante wijze antwoord biedt op de verschillende vereisten van het programma. Zo ontstond een initiatieparcours dat rekening houdt met de zonnebehoeften van de tuinbouw, en waarbij er ook gebruik wordt gemaakt van de specifieke karakteristieken van de locatie. De bezoeker voelt zich meteen ondergedompeld in de collecties van De Buitengewone Moestuin. Men verplaatst zich discreet via een op maat gemaakte route, om zo het omringende ecosysteem niet te beïnvloeden.
In hun architectonische aanpak, die we als zeer verfijnd kunnen omschrijven, hebben de architecten gebruik gemaakt van de zogenaamde ERC-methode (éviter, réduire, compenser, oftewel vermijden, verminderen, compenseren). Het project streeft er dus naar om zware ingrepen zoveel mogelijk te beperken, zonder daarbij zijn primaire missie te vergeten: het ontdekken van verschillende soorten. De speelse en educatieve functie van het park wordt benadrukt door de aanwezigheid van een uitgebreide collectie verbruiksplanten, die getoond worden in verschillende thematische plantages. De bezoeker gaat op ontdekking aan de hand van een rondleiding. Deze begint bij het bestaande gebouw met rieten dak, waar zich onder andere de expozalen bevinden die het leven van Georges Durand - een naturalist uit de Vendée - beschrijven, en gaat via de "bioklimatische" serre en de tuinbouwserres tot aan het park dat is ingericht met thematische percelen.
© Stéphane Chalmeau
© Stéphane Chalmeau
Natuurlijke materialen in de kijker
Het geheel, dat gebruik maakt van natuurlijke maar ook traditionele materialen zoals riet, hout en ruwe aarde, heeft een lage impact op het landschap en profiteert van de passieve exploitatie van zonne-energie in de winter om aan verschillende duurzaamheidsprincipes te voldoen. Door middel van eenvoudige maar veeleisende processen hebben architecten de landelijke architectuur opnieuw geïnterpreteerd om deze aan te passen aan de actuele noden. Neem bijvoorbeeld de nieuwe gebouwen, die zijn opgetrokken met houten frames, omhuld door falu-zwarte bekleding en doorschijnende bekleding. De “ecologische” serre is gemaakt van een frame van strohout, en bedekt met ruwe aarde. Zo geniet ze van een noord-zuidoriëntatie waarbij veel licht binnenvalt en tegelijkertijd profiteert ze van natuurlijke ventilatie dankzij hydraulisch te openen frames. Er werd aandacht besteed aan de kleinste details, om zo een ontwerp te creëren dat aansluit bij de omgeving. Het bureau Guinée*Potin is heel nauwkeurig te werk gegaan, en het resultaat is geslaagd.
Dit is een vertaling van een artikel geschreven door Sipane Hoh