Op het plateau van het Saclay, in de wijk Moulon in het Franse Gif-sur-Yvette, vormt het Centre Teilhard de Chardin een ontmoetingsplaats voor alle soorten kennis. Het imposante gebouw, met zijn donkere kleuren en strakke lijnen, draagt de stempel van het agentschap Duthilleul.
Dit kun je omschrijven als een strategische locatie, een omvangrijk programma en een mijlpaalproject. Het Teilhard de Chardin Centrum staat op het plateau van Saclay, een land van leren. Het is een project dat een dialoog op gang brengt tussen wetenschap, filosofie en spiritualiteit. Het hele project, dat opgevat is als een ‘gemeenschappelijk huis’, is het werk van het in Parijse gevestigde architectenbureau Duthilleul, dat sinds zijn oprichting een vooruitstrevende, creatieve en inventieve aanpak voorstaat op het gebied van architectuur, stedenbouw en design.
Het Centre Teilhard de Chardin ligt op het kruispunt van de woonwijk en de grote programma's voor hoger onderwijs, op 700 meter van de toekomstige lijn 18 van de metro Grand Paris Express. Het is een 1600 m² groot gebouw met verschillende ontvangst-, trainings- en expositieruimtes, met centraal een kapel met 120 zitplaatsen. Het omvat verder twee huizen voor een tiental studenten en een flat voor het animatieteam maakt het programma compleet.
De architectuur van de locatie is veelzeggend. Het complex is ontworpen om vrouwen en mannen van over de hele wereld ruimten te bieden voor het geplande en het onverwachte en is gebouwd rond een grote verticale foyer. Die wordt doorkruist door een groot aantal ruimten van verschillende grootte en met verschillende functies, zoals klaslokalen, vergaderzalen en co-workingruimten, die met elkaar verbonden zijn via trappen en tussenverdiepingen. Elke locatie, elke entiteit, maar ook elke sfeer is uniek. Voorafgegaan door een café bij de ingang, biedt elk knooppunt een verscheidenheid aan plekken om elkaar te ontmoeten, te zitten en te praten.
Het gebouw valt op door zijn houten constructie, hout omhult het hele gebouw. Met behulp van een Japanse techniek die bekend staat als 'Shou Sugi Ban' is het hout aan de oppervlakte gebrand om het beter bestand te maken tegen water, insecten en de slijtage van de tijd. Het geheel, dat op het eerste gezicht helemaal zwart lijkt, blijkt een ware showcase van meerdere glinsteringen te zijn, wat deze zeer bijzondere plek een dynamisch en lichtgevend effect bezorgt. Naast het gebrande hout versterkt de lichtroze tint van douglashout de houten planken die voor de glazen delen van de gevels zijn aangebracht om de zomerzon tegen te houden en de winterzon binnen te laten. Douglashout is een rotbestendig materiaal dat na verloop van tijd zilvergrijs wordt, wat een mooie dialoog creëert met de kleur van het gebrande hout.
Binnen in het gebouw is hout gebruikt voor de structuur. Alle palen en balken die de vloeren ondersteunen zijn gemaakt van massief hout of gelijmd gelamineerd hout (GLT). Hetzelfde geldt voor de CLT-vloeren. In deze wereld waar hout de hoofdrol speelt, maakt ook een groot aarden volume zijn opwachting. Dit is de kapel, in een elliptische kegel gebouwd van ‘pan de bois’ met een vulling van kalk en hennep, die een belangrijke isolerende rol speelt. Het hele bouwwerk is bedekt met klei uit de Vendée, waardoor het niet alleen zijn okerkleur krijgt, maar ook een zeer hoge thermische inertie. Het staat open voor alle bewoners en is ontworpen om ceremonies te houden voor zowel studenten als onderzoekers.
Het Centre Teilhard de Chardin is een uniek gebouw dat gezamenlijk gesteund wordt door vier bisdommen in de regio Île-de-France (Évry-Corbeil-Essonnes, Parijs, Nanterre en Versailles) en de ‘Compagnie de Jésus’(Jezuïetenprovincie in Franstalig West-Europa). Het architectonisch bijzonder goed afgewerkte complex, dat met de grootste tact is ontworpen en samengesteld door het bureau Duthilleul, vormt een eerbetoon aan natuurlijke materialen.
Dit is een door Jan Hoffman vertaald en bewerkt artikel, geschreven door Sipane Hoh
Alle foto's © Didier Boy de la Tour